شبیه سازی پاسخ گیاه ریحان به شوری آب آبیاری

مدل های ریاضی چندی برای پاسخ گیاهان به شوری وجود دارد که در همۀ آنها شوری عصاره اشباع خاک مبنای واکنش گیاه به شوری محیط ریشه در نظر گرفته می شود. چنانچه بتوان از شوری آب آبیاری به جای شوری عصاره اشباع خاک در این مدل ها استفاده کرد، گامی مؤثر در راستای کاربردی کردن این مدل ها برداشته می شود. هدف از این پژوهش، ارزیابی کمّی پاسخ گیاه ریحان به شوری آب آبیاری و برآورد آستانۀ کاهش عملکرد آن و نیز بررسی کارآیی مدل های ریاضی موجود برای برآورد عملکرد این گیاه نسبت به شوری آب آبیاری است. بدین منظور، آزمایشی با 13سطح شوری آب شامل شوری های 175/1 (تیمار شاهد)، 8/1، 2، 2/2، 5/2، 8/2، 3، 5/3، 4، 5، 6، 8 و 10 دسی زیمنس بر متر انجام شد. به منظور کمّی کردن اثر شوری بر عملکرد محصول، از هفت مدل ریاضی استفاده شد. نتایج نشان داد آستانه کاهش عملکرد ریحان نسبت به شوری آب آبیاری 7/1 دسی زیمنس بر متر و شیب خط کاهش عملکرد 1/8 درصد بر دسی زیمنس بر متر است. مدل ریاضی همایی و همکاران (2002) در شبیه سازی تابع کاهش عملکرد ریحان به شوری آب آبیاری دارای دقت بیشتری نسبت به دیگر مدل ها بود. به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که مدل های جذب همایی و همکاران (2002)، ون گنوختن و هافمن (1984) و دو مدل آماری استپوهن و همکاران (2005) برای شبیه سازی واکنش عملکرد ریحان به شوری آب آبیاری از دقتی مناسب برخوردارند (کمترین مقدار nrme و me). همچنین، نتایج نشان داد که در شرایطی که آبشویی در حد مناسب اعمال شود، بین نتایج مدل ها نسبت به شوری عصاره اشباع و شوری آب آبیاری اختلاف معنی داری وجود ندارد.